Mật độ dân số là gì?

Các em học sinh thân mến, chắc hẳn các em đã từng nghe đến cụm từ “mật độ dân số“, đặc biệt là trong môn Địa lý phải không nào? Vậy mật độ dân số là gì? Nó có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống? Hôm nay, cô Ngọc sẽ cùng các em tìm hiểu chi tiết về khái niệm thú vị này nhé!

1. Khái niệm mật độ dân số

Mật độ dân số là một chỉ số thể hiện số lượng người sinh sống trên một đơn vị diện tích lãnh thổ nhất định, thường là kilômét vuông (km²). Nói cách khác, mật độ dân số cho chúng ta biết mức độ tập trung dân cư ở một khu vực cụ thể.

Ví dụ:

• Lớp học của chúng ta có diện tích là 40m2 và có 40 bạn học sinh. Vậy mật độ học sinh trong lớp sẽ là 40 học sinh / 40 m2 = 1 học sinh/m2.
• Tương tự, nếu một quốc gia có diện tích 100.000 km² và có 10 triệu người thì mật độ dân số của quốc gia đó là 10 triệu người / 100.000 km² = 100 người/km².

2. Cách tính mật độ dân số

Để tính mật độ dân số, chúng ta sử dụng công thức rất đơn giản sau:

Mật độ dân số = Tổng số dân / Tổng diện tích

Trong đó:

• Mật độ dân số được tính bằng người/km² hoặc người/dặm vuông.
• Tổng số dân là tổng số người sinh sống trong khu vực đó.
• Tổng diện tích là diện tích của khu vực được khảo sát, tính bằng km² hoặc dặm vuông.

Ví dụ:

Năm 2021, dân số Việt Nam là 98,5 triệu người, diện tích là 331.212 km2. Vậy mật độ dân số của Việt Nam năm 2021 là: 98.500.000 người / 331.212 km2 = 297 người/km2 (xấp xỉ).

3. Ý nghĩa của mật độ dân số

Mật độ dân số là một chỉ số quan trọng trong địa lý và kinh tế – xã hội. Nó phản ánh mức độ tập trung dân cư, từ đó giúp chúng ta:

• Đánh giá mức độ phát triển: Các khu vực có mật độ dân số cao thường là những nơi có nền kinh tế phát triển, đô thị hóa cao như các thành phố lớn, trung tâm công nghiệp… Ngược lại, các vùng nông thôn, miền núi thường có mật độ dân số thấp hơn.
• Phân bố dân cư: Mật độ dân số cho biết sự phân bố dân cư không đồng đều trên thế giới. Có những khu vực dân cư thưa thớt, trong khi những nơi khác lại dân cư đông đúc.
• Quy hoạch và phát triển: Mật độ dân số là một trong những yếu tố quan trọng để chính phủ các nước xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội, quy hoạch đô thị, nông thôn, đảm bảo an ninh quốc phòng, phân bổ nguồn lực phù hợp.

4. Một số yếu tố ảnh hưởng đến mật độ dân số

Mật độ dân số không phải là một con số cố định mà luôn biến động theo thời gian và không gian. Có rất nhiều yếu tố tác động đến mật độ dân số của một khu vực, bao gồm:

• Điều kiện tự nhiên: Các khu vực có điều kiện tự nhiên thuận lợi như đồng bằng màu mỡ, khí hậu ôn hòa… thường thu hút dân cư đến sinh sống và làm việc, dẫn đến mật độ dân số cao.
• Trình độ phát triển kinh tế – xã hội: Những nơi có nền kinh tế phát triển, cơ sở hạ tầng đồng bộ, nhiều việc làm hấp dẫn thường có mật độ dân số cao hơn so với các vùng kém phát triển.
• Chính sách dân số – di cư: Chính sách của chính phủ về di dân, kế hoạch hóa gia đình… cũng ảnh hưởng trực tiếp đến mật độ dân số.

Cô Ngọc hi vọng bài viết này đã giúp các em hiểu rõ hơn về mật độ dân số cũng như ý nghĩa của nó. Các em hãy để lại bình luận bên dưới nếu có bất kỳ câu hỏi nào nhé!