Nam Á là gì? Khám phá vùng đất của những điều kỳ diệu

Chào các em học sinh thân yêu! Hôm nay, cô Ngọc sẽ cùng các em khám phá một khu vực địa lý vô cùng thú vị và đầy màu sắc, đó chính là Nam Á. Vậy, Nam Á là gì? Khu vực này có những đặc điểm gì nổi bật về tự nhiên, kinh tế – xã hội và con người? Hãy cùng cô tìm hiểu nhé!

1. Vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ – Nam Á nằm ở đâu trên bản đồ thế giới?

Khi nhìn vào bản đồ thế giới, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy Nam Á là một bán đảo rộng lớn nằm ở phía Nam của châu Á, nhô ra Ấn Độ Dương. Khu vực này được bao bọc bởi ba vùng nước lớn là:

• Phía Bắc: giáp khu vực Trung Á với dãy núi Himalaya hùng vĩ.
• Phía Tây: giáp khu vực Tây Nam Á với biển A-ráp.
• Phía Đông: giáp khu vực Đông Nam Á với vịnh Bengal.

Nam Á bao gồm 7 quốc gia: Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Nepal, Bhutan, Sri Lanka và Maldives.

Câu hỏi cho các em: Theo các em, vị trí địa lý có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế – xã hội của Nam Á?

2. Điều kiện tự nhiên – Bức tranh thiên nhiên đa dạng và kỳ thú

Nam Á sở hữu một bức tranh thiên nhiên vô cùng đa dạng, từ những đỉnh núi tuyết phủ trắng xóa đến những đồng bằng màu mỡ, từ những dòng sông hùng vĩ đến những bãi biển cát trắng trải dài.

2.1. Địa hình – Từ đỉnh Himalaya tới đồng bằng Ấn – Hằng

Địa hình Nam Á được chia thành 3 miền rõ rệt:

• Miền núi Himalaya: Là dãy núi cao nhất thế giới, chạy theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, có tác dụng ngăn chặn gió lạnh từ Trung Á tràn xuống, đồng thời là nguồn cung cấp nước cho các dòng sông lớn.
• Miền đồng bằng Ấn – Hằng: Rộng và bằng phẳng, được bồi đắp bởi phù sa của hai con sông lớn là sông Ấn và sông Hằng, là nơi tập trung đông dân cư và phát triển nông nghiệp.
• Miền sơn nguyên Deccan: Nằm ở phía Nam, được bao bọc bởi hai dãy núi là Tây Gát và Đông Gát, có địa hình tương đối bằng phẳng, khí hậu khô hơn so với hai miền còn lại.

2.2. Khí hậu – Ảnh hưởng của gió mùa

Nam Á nằm trong khu vực gió mùa, với hai mùa rõ rệt là mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng 10) và mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 5 năm sau). Sự phân bố lượng mưa không đều giữa các vùng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng lũ lụt vào mùa mưa và hạn hán vào mùa khô ở khu vực này.

Ví dụ: Các em có biết, sông Hằng, con sông linh thiêng của người Ấn Độ, cũng là con sông gây ra nhiều trận lũ lụt nghiêm trọng cho khu vực đồng bằng Ấn – Hằng vào mỗi mùa mưa?

2.3. Tài nguyên thiên nhiên – Tiềm năng và thách thức

Nam Á được thiên nhiên ưu đãi với nhiều tài nguyên thiên nhiên phong phú, bao gồm:

• Đất đai: Đồng bằng Ấn – Hằng với đất phù sa màu mỡ là điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp.
• Rừng: Rừng Nam Á có diện tích khá lớn, cung cấp nhiều loại gỗ quý và động vật hoang dã.
• Khoáng sản: Nam Á có trữ lượng lớn than đá, dầu mỏ, khí đốt, sắt, mangan… tập trung chủ yếu ở Ấn Độ.
• Nguồn lợi biển: Với đường bờ biển dài, Nam Á có tiềm năng lớn về đánh bắt và nuôi trồng thủy sản.

Tuy nhiên, việc khai thác và sử dụng tài nguyên chưa hợp lý cũng gây ra nhiều vấn đề môi trường nghiêm trọng như: ô nhiễm môi trường, suy thoái đất, cạn kiệt tài nguyên,…

Câu hỏi thảo luận: Các em hãy thử tìm hiểu và chia sẻ về một vấn đề môi trường mà Nam Á đang gặp phải và đề xuất giải pháp cho vấn đề đó nhé!

3. Đặc điểm dân cư và xã hội – Nơi hội tụ của nhiều dân tộc và tôn giáo

3.1. Dân số – Vùng đất đông dân nhất thế giới

Nam Á là khu vực đông dân nhất thế giới, chiếm khoảng 1/4 dân số thế giới. Dân số đông và tăng nhanh đã gây ra nhiều áp lực cho sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực, đặc biệt là vấn đề việc làm, giáo dục, y tế,…

Ví dụ: Các em có biết, Ấn Độ là quốc gia có dân số đông thứ hai thế giới, chỉ sau Trung Quốc?

3.2. Dân tộc và tôn giáo – Sự đa dạng văn hóa

Nam Á là nơi sinh sống của nhiều dân tộc với nền văn hóa lâu đời và đặc sắc, trong đó phải kể đến hai dân tộc chính là Ấn Độ và Pakistan. Bên cạnh đó, Nam Á cũng là cái nôi của nhiều tôn giáo lớn trên thế giới như Ấn Độ giáo, Phật giáo, Hồi giáo.

Sự đa dạng về văn hóa là điểm thu hút khách du lịch của Nam Á, nhưng cũng là nguyên nhân tiềm ẩn của những xung đột tôn giáo, sắc tộc trong khu vực.

4. Kinh tế – Từ nông nghiệp truyền thống đến công nghiệp hiện đại

4.1. Nông nghiệp – Ngành kinh tế truyền thống

Nông nghiệp là ngành kinh tế truyền thống và đóng vai trò quan trọng trong đời sống của người dân Nam Á. Lúa gạo là cây lương thực chính, ngoài ra còn trồng các loại cây công nghiệp như bông, mía, chè,… Tuy nhiên, nền nông nghiệp Nam Á vẫn còn nhiều hạn chế như: năng suất thấp, thiếu vốn đầu tư, chịu ảnh hưởng lớn bởi thiên tai,…

4.2. Công nghiệp – Sự phát triển không đồng đều

Công nghiệp của Nam Á phát triển không đồng đều giữa các nước. Ấn Độ là quốc gia có nền công nghiệp phát triển nhất khu vực với các ngành như: công nghiệp dệt may, chế biến lương thực, sản xuất ôtô, dược phẩm,…

4.3. Dịch vụ – Ngành kinh tế tiềm năng

Dịch vụ đang là ngành kinh tế phát triển năng động ở Nam Á, đặc biệt là du lịch. Với nhiều danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa, Nam Á thu hút một lượng lớn khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.

Kết luận: Nam Á là một khu vực địa lý rộng lớn, sở hữu nhiều tiềm năng phát triển, nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Hy vọng qua bài học ngày hôm nay, các em đã hiểu rõ hơn về Nam Á – một vùng đất của những điều kỳ diệu.

Các em hãy cùng nhau chia sẻ những điều thú vị mà em biết về Nam Á ở phần bình luận bên dưới nhé!