Khám Phá Đặc Điểm Địa Lý Của Châu Phi: Lục Địa Đen Huyền Bí

Chào các em học sinh thân yêu! Hôm nay cô Ngọc sẽ cùng các em khám phá một châu lục vô cùng đặc biệt và kỳ thú trên thế giới, đó chính là châu Phi, hay còn được biết đến với cái tên đầy bí ẩn – Lục địa đen. Vậy châu Phi có những đặc điểm địa lý gì nổi bật? Hãy cùng cô tìm hiểu nhé!

Vị trí địa lý và kích thước của châu Phi

Châu Phi là châu lục lớn thứ ba trên thế giới, sau châu Á và châu Mỹ, với diện tích khoảng 30,3 triệu km2, chiếm 20,2% tổng diện tích đất liền trên Trái Đất.

Vị trí địa lý của châu Phi cũng rất đặc biệt:

• Châu Phi nằm ở bán cầu Đông, trải dài từ vĩ độ 37 độ Bắc đến 34 độ Nam.
• Đường xích đạo đi qua giữa lục địa, chia châu Phi thành hai phần gần bằng nhau.
• Phía Bắc châu Phi giáp với biển Địa Trung Hải, phía Đông Bắc giáp biển Đỏ và châu Á qua kênh đào Suez.
• Phía Đông và Đông Nam châu Phi tiếp giáp với Ấn Độ Dương.
• Phía Tây châu Phi giáp với Đại Tây Dương.

Châu Phi có đường bờ biển ít bị chia cắt, ít vịnh biển ăn sâu vào đất liền. Đây cũng là một trong những đặc điểm địa lý của châu Phi ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của khu vực này.

Địa hình châu Phi: Bề mặt tương đối đơn giản

Nhắc đến địa hình châu Phi, chúng ta thường nghĩ ngay đến những hình ảnh hoang mạc rộng lớn, bằng phẳng. Quả thực như vậy, địa hình châu Phi khá đơn giản, với bề mặt tương đối bằng phẳng, ít núi cao và đồng bằng thấp.

• Phần lớn diện tích châu Phi là sơn nguyên (chiếm tới ¾ diện tích), xen kẽ là các bồn địa.
• Núi tập trung chủ yếu ở phía Tây Bắc (dãy Atlas) và phía Đông Nam (dãy Đrêkenbéc).
• Đồng bằng chỉ chiếm diện tích nhỏ, tập trung chủ yếu dọc theo các thung lũng sông và ven biển.

Ví dụ:

• Sơn nguyên Đông Phi là một trong những sơn nguyên rộng lớn và nổi tiếng nhất châu Phi.
• Bồn địa Sát là một vùng đất trũng thấp hơn mực nước biển, nằm ở phía Bắc châu Phi.

Các em có biết không, địa hình châu Phi bị chia cắt mạnh bởi các thung lũng sông lớn như sông Nile, sông Congo, sông Niger,… Những dòng sông này đóng vai trò quan trọng trong đời sống và sản xuất của người dân châu Phi.

Khí hậu và thảm thực vật châu Phi: Đa dạng và độc đáo

Nằm trải dài trên nhiều vĩ độ, châu Phi sở hữu nhiều kiểu khí hậu khác nhau.

• Châu Phi là châu lục nóng nhất thế giới do:
  • Đại bộ phận lãnh thổ nằm giữa hai chí tuyến, chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới.
  • Đường bờ biển ít bị chia cắt, nên ảnh hưởng của biển khó vào sâu trong đất liền.
  • Lượng mưa phân bố không đều.
• Phần lớn diện tích Bắc Phi là hoang mạc, có nơi nhiệt độ ban ngày lên tới trên 50 độ C.
• Càng về gần xích đạo, lượng mưa càng tăng, khí hậu chuyển dần từ hoang mạc nóng sang xavan và rừng rậm nhiệt đới.
• Hai vùng cực Nam và Bắc châu Phi có khí hậu Địa Trung Hải.

Thảm thực vật châu Phi cũng rất đa dạng, thay đổi từ Bắc xuống Nam, thể hiện rõ nét sự phân bố của các kiểu khí hậu.

• Bắc Phi với khí hậu hoang mạc khô nóng là nơi chủ yếu của các loại cây bụi gai chịu hạn, động vật thích nghi với môi trường khô hạn.
• Vùng xavan với khí hậu nhiệt đới có mùa khô kéo dài là nơi sinh sống của nhiều loài động vật ăn cỏ lớn như ngựa vằn, voi, hươu cao cổ,…
• Rừng rậm nhiệt đới phát triển ở khu vực xích đạo với lượng mưa lớn, là nơi tập trung nhiều loài động, thực vật quý hiếm.

Chính sự đa dạng về khí hậu và thảm thực vật đã tạo nên nét độc đáo cho thiên nhiên châu Phi.

Khoáng sản phong phú

Châu Phi được biết đến là châu lục có nguồn khoáng sản phong phú, đa dạng về chủng loại, trữ lượng lớn.

• Châu Phi có trữ lượng dầu mỏ lớn, tập trung chủ yếu ở Bắc Phi, ven biển Tây Phi và một số khu vực của Trung Phi.
• Trữ lượng vàng và kim cương của châu Phi cũng rất lớn, tập trung chủ yếu ở Nam Phi, Congo,…
• Ngoài ra, châu Phi còn giàu có về các loại khoáng sản khác như bôxít, phốt phát, đồng, sắt, mangan, crôm,…

Tuy nhiên, sự phân bố khoáng sản châu Phi lại không đồng đều, và việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên này vẫn còn nhiều hạn chế.

Câu hỏi:

Các em hãy kể tên một số sa mạc nổi tiếng ở Bắc Phi? Loại gió nào đã góp phần hình thành nên sự khô hạn của hoang mạc Sahara – sa mạc nóng lớn nhất thế giới?

Kết luận:

Châu Phi là một châu lục có đặc điểm địa lý vô cùng độc đáo và đa dạng. Hy vọng bài học hôm nay đã giúp các em hiểu rõ hơn về Lục địa đen kỳ thú này. Hãy cùng cô Ngọc khám phá thêm nhiều vùng đất mới lạ trên thế giới trong các bài học tiếp theo nhé! Đừng quên để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu các em thấy hay nhé!